Największą zmorą klientów korzystających z instytucji finansowych jest sprawdzanie baz. Dużo osób, w celu uniknięcia sprawdzania finansowej przeszłości, składa wniosek o pożyczkę w jakieś pozabankowej instytucji pożyczkowej. Osoby te błędnie myślą, iż tylko banki mogą sprawdzać bazy.
Oczywiście do niektórych baz dostęp mają tylko i wyłącznie banki, ale są też zbiory danych pozwalające każdemu zweryfikować klienta. Do jakich baz mają dostęp banki i firmy pożyczkowe?
3 podstawowe rodzaje baz danych
W Polsce wyróżnia się trzy główne rodzaje baz pozwalających sprawdzić potencjalnego kredytobiorcę. Są to:
- BIK – Biuro Informacji Kredytowej;
- BIG – Biuro Informacji Gospodarczej oraz
- BR – system Bankowy Rejestr.
Co to jest BIK?
Osoby, które kiedykolwiek miały problemy finansowe, często obawiają się sprawdzania wyników bazy Biura Informacji Kredytowej – BIK. Jednak wbrew pozorom wyniki z tej bazy nie są tak bardzo dokładne, jak większość osób uważa. Biuro Informacji Kredytowej to instytucja międzybankowa. Jej zadaniem jest gromadzenie informacji głównie o klientach banków i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych.
Każda osoba, która składała wniosek o przyznanie kredytu albo pożyczki w banku lub w SKOK-u na pewno będzie w tej bazie. Wpisy posiadają również osoby, które pomimo iż nie brały na siebie żadnego zobowiązania finansowego są poręczycielami innych kredytów.
Oprócz faktu złożenia wniosku w BIK pojawia się cała nasza historia kredytowa. Co miesiąc aktualizowane są informacje o tym, czy na przykład rata zobowiązania kredytu wpłynęła w wyznaczonym terminie czy się opóźniła. Pojawia się także informacja o aktywnych zobowiązaniach, czyli takich, które w danym momencie są spłacane oraz o zamkniętych, które terminowo zostały uregulowane.
Informacje zgromadzone w bazie BIK wykorzystują najczęściej banki oraz Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe, aby sprawdzić nie tylko zdolności kredytową swoich klientów, ale również ich wiarygodności (chodzi o pewność, że klient spłaci swoje zobowiązania na czas).
BIG – baza najchętniej sprawdzana przez instytucje finansowe
Warto zaznaczyć, iż ma jednego Biura Informacji Gospodarczej. Bazy danych prowadzone przez różne prywatne firmy skrótowo nazywane są BIG-ami. Właścicielem jednej z nich jest przykładowo znana firma windykacyjna Kruk. W BIG-ach zbiera się informacje o długach. Są to tak zwane rejestry albo listy dłużników.
Negatywny wpis do tych baz otrzymać można na przykład za niespłacone w terminie pożyczki lub kredyty, ale również za niezapłacone rachunki czy mandaty. Wpisy dotyczyć mogą usług pocztowych, abonamentu telefonicznego, rachunków za energię elektryczną, gaz czy czynsz.
W Biurze Informacji Gospodarczej może znaleźć się każdy, kto ma dług o minimalnej wysokości 200 złotych jako osoba fizyczna. Natomiast w wypadku firm minimum wynosi 500 złotych.
Wpisy nie są dokonywane od razu. Po pierwsze nasz dług musi pozostać niezapłacony przez co najmniej 60 dni od daty upłynięcia ostatecznego terminu zapłaty. Po drugie trzeba uznać informację od wierzyciela, iż taki wpis ma zamiar dodać. Od momentu otrzymania powiadomienia do chwili pojawienia się wpisu w bazie upłynąć musi 30 dni.
Bankowy Rejestr czyli baza tylko dla banków
Kolejną bazą danych jest Bankowy Rejestr. Jest on prowadzony przez Związek Banków Polskich. Rada Związku Banków Polskich składa się z prezesów zarządu banków: Raiffeisen Bank Polska, Bank Polskiej Spółdzielczości SA, Toyota Bank Polska SA , ING Bank Śląski SA, , Deutsche Bank Polski, Bank Zachodni WBK SA, PKO Bank Polski, Bank Millenium SA, Plus Bank SA oraz kilka innych największych banków w naszym kraju. Wszystkie one współpracują ze sobą oraz przesyłają informacje o swoich klientach do jednej bazy, czyli właśnie do Bankowego Rejestru.
W bazie tej znajdują się informacje o niesolidnych klientach banków, oznaczeni są interesanci potencjalnie ryzykowni- przykładowo osoby które w przeszłości nie wywiązały się z zobowiązań finansowych wobec banku.
Dzięki rekordom w tej bazie banki mogą sprawdzić wiarygodność klienta i zdecydować, czy udzielić mu kredytu, czy też nie. Można powiedzieć, iż Bankowy Rejestr stanowi połączenie BIK oraz KRD, ponieważ wpisywane są tam wszystkie aktywne kredyty i informacje o spłacie w terminie. Do systemu BR trafiają tylko i wyłącznie negatywne informacje.
Jak można znaleźć się na liście systemu BR? Zasady podobne są jak w wypadku Biura Informacji Gospodarczej. Trzeba posiadać dług w wysokości większej niż 200 złotych jako osoba prywatna albo 500 złotych jako firma, natomiast czas spłaty powinien być przekroczony o co najmniej 60 dni.
Tacy dłużnicy są przez banki uznani za wątpliwych albo straconych, ponieważ bank wpisujący klienta do bazy nie widzi żadnej szansy na odzyskanie pożyczonych pieniędzy. Podsumowując, trzeba stwierdzić, iż do tej bazy trafiają klienci problemowi. Ktokolwiek został do niej wpisany, może mieć problemy z uzyskaniem kolejnego kredytu, ponieważ dla banku jest to zbyt ryzykowne. Istnieją jednak firmy pozabankowe, które oferują pożyczki bez sprawdzania baz bik, są one często jedyną nadzieją dla osób ze złą historia kredytową.